Voor een EVC-traject zijn minimaal nodig: een medewerker of werkzoekende en een EVC-aanbieder. Medewerking van de huidige of eerdere werkgever is bijna altijd de moeite waard. Vooral bij het verzamelen en onderbouwen van bewijzen of als tussenstap in het HRM-beleid.
Een compleet EVC-traject bestaat uit ten minste de volgende onderdelen:
- Doel EVC-traject vaststellen
- Bewijs verzamelen voor de portfolio
- Bewijs beoordelen
- Officiële erkenning voor aangetoonde competenties
- Ervaringscertificaat
A. Doel EVC-traject vaststellen
Zowel voor de medewerker als werkgever is het essentieel eerst te bedenken wat een EVC-traject kan of moet opleveren. Ligt de nadruk bijvoorbeeld op het verkennen van andere loopbaanmogelijkheden of gaat het om de kortste weg naar een vooraf bepaald diploma (bijvoorbeeld verzorgende)?
Als het doel helder is, wordt duidelijker welke bewijzen verzameld moeten worden en hoe uitgebreid het EVC-traject wordt. Bovendien is het dan gemakkelijker een passende EVC-organisatie te vinden.
Alvorens tot definitieve afspraken te komen is het verstandig in een oriënterend gesprek wensen en verwachtingen kenbaar te maken. Ook duidelijke afspraken over de kosten en wederzijdse verplichtingen zijn onmisbaar.
Voor de medewerker is het belangrijk in dit stadium te beslissen of hij de huidige werkgever wil betrekken bij het EVC-traject. De eigen leidinggevende of de afdeling P&O kan een belangrijke leverancier zijn van bewijzen die bepaalde competenties moeten aantonen. Het kan voor de medewerker bovendien de moeite waard zijn om ook eerdere werkgevers om hun medewerking te vragen.
B. Bewijs verzamelen voor de portfolio
Veel EVC-trajecten beginnen met een intakegesprek bij de EVC-organisatie. Dan volgt een instructiegesprek of -bijeenkomst met uitleg over het verzamelen van bewijsmateriaal.
De kandidaat moet zelf zoveel mogelijk bewijsmateriaal verzamelen. Een goede ondersteuning door de EVC-organisatie is daarbij van belang. Ook de leidinggevende of P&O’er van de kandidaat kan in deze fase een nuttige bijdrage leveren. Het totaal aan bewijsmateriaal wordt portfolio genoemd.
Voorbeelden van bronnen die bewijsmateriaal kunnen opleveren:
- werkervaring: getuigschriften, referenties, verklaringen, verslagen van beoordelingsgesprekken, proeven van bekwaamheid, producten die de kandidaat heeft gemaakt, werkplekbezoek, competentieprofielen, functieprofielen, uitkomsten 360° feedback;
- opleidingen: diploma’s, (deel)certificaten, getuigschriften van beroepsopleidingen, cursussen, trainingen;
- nevenactiviteiten: lid ondernemingsraad, lid adviesraad, lid personeelsvereniging, bedrijfshulpverlening etc.;
- vrijwilligerswerk;
- mantelzorg;
- relevante hobby’s;
- aanvullende toetsen door de EVC-organisatie.
Bekijk hier een portfolio voor Verzorgende IG.
C. Bewijs beoordelen
Een ‘assessor’ van de EVC-organisatie beoordeelt de portfolio, die de kandidaat heeft gevuld met allerlei bewijzen. Deze beoordelaar is een andere persoon dan degene die de kandidaat helpt bij het verzamelen van bewijsmateriaal.
Meestal krijgt de kandidaat de gelegenheid de portfolio toe te lichten in een gesprek met de assessor. De beoordelaar vergelijkt de portfolio met de competenties die nodig zijn voor het beroep, de functie of opleiding in kwestie.
Als de beoordelaar niet overtuigd is van de bewijsstukken kan hij aanvullende bewijzen vragen. De kandidaat beslist zelf of hij dit wil. Het alternatief is dat hij accepteert dat het EVC-traject minder oplevert dan wellicht mogelijk is.
Dit onderdeel behoort te worden afgesloten met een rapportage. Behalve de beoordelingsuitkomsten bevat de rapportage soms ook een opleidings- of ontwikkeladvies.
D. Officiële erkenning voor aangetoonde competenties
Er zijn steeds meer EVC-organisaties, die de aangetoonde competenties daadwerkelijk verzilveren in de vorm van een officieel erkend certificaat of diploma. Bij een certificaat of diploma met een mbo- of hbo-kwalificatie verloopt de verzilvering via de reguliere examencommissie van een school. Deze is als enige bevoegd dergelijke certificaten en diploma’s uit te reiken.
Een kandidaat die een mbo- of hbo-kwalificatie behaalt via een EVC-traject, hoeft niet alsnog examen te doen. Het certificaat of diploma is hetzelfde en heeft dezelfde waarde als wanneer het via het reguliere opleidingstraject wordt behaald. Bij niet aan mbo- of hbo-kwalificaties gekoppelde erkenningen zijn vooraf afspraken nodig over wie bevoegd is de erkenningen te verlenen.
E. Ervaringscertificaat
Ieder EVC-traject wordt afgesloten met een EVC-rapportage of een ervaringscertificaat met een overzicht van verworven competenties.
De rapportage of het certificaat is te verzilveren via de examencommissie van een erkende onderwijsinstelling tegen een of meer deelcertificaten of een diploma. De rapportage of het certificaat is ook te gebruiken om vrijstellingen te krijgen of om een verkort opleidingstraject te kunnen volgen.